มีคำถามเข้ามาทางกล่องข้อความว่า FIRE คืออะไร
เนื่องจากกระแส FIRE ในไทยก็มีคนเขียนถึงพูดถึงพอควรแล้ว ในช่วงหลัง subprime ที่คนจำนวนไม่น้อยใช้ประโยชน์จากช่วงเกิด market discount หุ้นถูก,อสังหาถูก ซื้อสินทรัพย์แล้วได้ ประโยชน์จากตลาดหุ้นขาขึ้น ตลาดอสังหาขาขึ้นรุนแรง, ทำให้คนจำนวนไม่น้อยที่ อดออมเก็บเงิน เก่ง ,สามารถเกษียณได้ตั้งแต่ 30 หรือ 40 ปี กระแส FIRE เกิดโด่งดังมาก เพราะมันมีเคสตัวอย่างให้เห็นจากคนทำได้จริง (ในช่วงเวลานั้น)
โดย FIRE ย่อมาจาก Financial Independence, Retire Early ,อิสรภาพทางการเงิน + เกษียณจากงานประจำก่อนวัย 60 ปี, แยกสองประเด็นย่อยตามนิยามกลุ่ม FIRE (ผมศึกษาตามสายของ Mr. Money Mustache) ขอสรุปสั้นๆ
1. อิสรภาพการเงิน ไม่ได้หมายถึงรวยมากมายร้อยล้านพันล้าน แต่หมายถึงมีเงินพอกินพอใช้ โดยออกแบบแผนการใช้จ่ายเงินและค่าครองชีพล่วงหน้า อิง 4% Rule คือ ถ้าใช้เงินปีละ 300,000 บาท, แล้วออมเงิน+ลงทุนสร้างพอร์ตให้ได้ 7,500,000 บาท นั้นหมายถึง ถ้าพอร์ตทำผลตอบแทน 4% ครอบคลุมค่าใช้จ่ายได้ก็ถือ OK คุณไม่ต้องทำงานประจำ ถอนปันผล+ขายหุ้นบางส่วนรับรู้กำไร ก็อยู่รอด , ถือว่ามี พอร์ตสินทรัพย์ ทำงานแทนคุณ ดังนั้นเป็นอิสรภาพทางการเงิน ไม่ต้องใช้"เวลา" ทำงานประจำ(ที่ไม่ได้ชอบ)แลก"เงิน" อีกต่อไปนั้นเอง
2. เกษียณ ก่อนวัย 60 ปี จริงๆ ก็ใช้หลักการด้านบน เพียงแต่มันเป็นการเราต้อง แลกมาด้วยการลงมือทำ การลดรายจ่าย เก็บออมอย่างหนัก ถ้าอยากเกษียณเร็ว โดยการออกแบบการออมก็คือคิดว่า รายจ่ายเฉลี่ยต่อปีเท่าไหร่ แล้ว * ด้วย 25 นั้นเอง Key คือถ้า มีแผนการเงินคุมรายจ่ายได้ไม่เกินตัว โอกาสจะ ออมเงินได้เยอะกว่า 50% ก็มี, เช่นเดียวกันมันทำให้ตัวเลข cost of living ค่าครองชีพต่อปีต่ำ เป้าหมายขนาดพอร์ต เกษียณไวก็เกิดได้เช่นกัน ซึ่งจุดนี้หลายคน ใช้วิธีการย้ายที่อยู่ ไปต่างประเทศ ต่างเมือง หลังเกษียณ ที่ค่าครองชีพถูกกว่า เมืองใหญ่
FIRE มีหลายสายมาก เช่น Fat FIRE,Lean FIRE,Barista FIRE, Coast FIRE ไม่จำเป็นต้องสุดโต่งแบบเก็บเงินเพื่อลงทุน 50%-70% ของรายรับทุกเดือน เพื่อให้ได้รีบเกษียณก่อนอายุ 30 ปี ก็ได้
แก่นหลักของ FIRE คือ การเก็บเงิน(saving) [ถ้าเงินเดือนน้อยก็ต้องหาทางเพิ่มแหล่งรายได้ด้วย], ลงทุน(investmenting /trading) และ การบริหารพอร์ตเงินทุน(Portfolio Mangement) ถ้าใครทำได้ดี โอกาสสำเร็จก็เยอะ
***************
สำหรับผม FIRE ไม่ใช่กระแส หรือเรื่องหลอกลวงนะ มันคือ การบริหารเงิน นั้นโยงไปถึงวิธีคิดและ Life style การใช้ชีวิตด้วย ถ้าฟุ้งเฟ้อมาก ย่อมเป็นไปได้ยาก ,ขณะเดียวกัน Knowledge ด้านการเงินต้องมี, เช่นรู้หาประโยชน์จากตลาด เราเห็น story คนเกษียณเร็วเต็มเลยในสหรัฐ ลองไปดูไม่น้อย ใช้ประโยชน์จากตลาดอสังหาหลังวิกฤติ และช่วงตลาดหุ้น crash เกือบทั้งนั้น , นั้นหมายความว่าทำได้แต่ต้องเข้าใจว่าจะใช้โอกาสยังไงด้วย
ขณะเดียวกัน การสร้างผลตอบแทนคงที่ 4% ทุกปี แบบชิวๆพอร์ต Balance (Stock 50 /Bond 50) นั้นมันไม่ง่ายเสมอไปนะ ปี 2021 2022 พิสูจน์ให้เห็นแล้ว, การต้องพึงผลตอบแทนจากพอร์ต แล้วมีปัญหาแค่ 1-2 ปี นั้นจะกระทบต่อพอร์ตอย่างมาก เช่นเดิมเคยถอนเงิน 4% จากพอร์ตเพื่อนำมาใช้เลี้ยงชีพแต่ ถ้าตลาดขาลง จำเงินเท่าที่ต้องการช่วงราคาสินทรัพย์ตกต่ำ อาจจะต้องถอนหรือขายสินทรัพย์ถึง 8%-10%
ดังนั้นต้องหัดเทรด หัดลงทุน ให้เป็นและฉลาดด้วย (ไม่ต้องจริงจังแบบเฝ้าจอ อาจจะ passive trading, passive investing) แต่อย่างน้อยคุมความเสี่ยงด้วยตัวเองให้เป็น อย่าไปหลงเชื่อ คำแนะนำ จากคนอื่นๆเสมอไป, เพราะ Market มันเป็น non-linear มีความไม่แน่นอน ,มีทั้งช่วงดีและร้าย แม้จะถือยาวแต่รอบเศรษฐกิจ รอบตลาด(market cycle) บางครั้งมันกินเวลา หลายปี(ถดถอย 5-8 ปี)ได้เช่นกัน
ดังนั้นคนเข้าใจไม่ใช่คนที่เดาอนาคตได้แม่นยำ แต่เป็นคนใช้ประโยชน์จากภาวะตลาดทั้งดีและร้ายได้ (เหมือนผมบอกเสมอว่าสุดยอดศาสตร์ด้านนี้คือ convex payoff portfolio )
เช่นเดียวกัน ถ้าเป็นเทรดเดอร์/นักลงทุนที่ มีความสามารถ(skill) สามารถสร้างผลตอบแทน คงที่ > 4% ต่อปีได้ทุกปีต่อเนื่องแล้ว นั้นหมายถึง ถ้ามีเงินทุน + edge ทำเงินจาก asset+ระบบเทรด ก็สามารถ เกษียณได้เร็วขึ้นครับ
